Huilend zat Lara voor het eerst weer voor me. Het waren geen tranen van verdriet. Maar tranen van geluk. Ze was opgelucht. Dankbaar. De bevalling was zo anders gegaan dan haar eerste keer. Deze ervaring klopte. Lara voelde zich gesteund. Gedragen. De zorgverleners namen haar mee in het proces. Ze had gevoeld dat ze de bevalling tot een goed einde kon brengen. Dat ze haar kindje kon verwelkomen op een manier zoals ze het allerliefst had gewild. Lara voelde vertrouwen. Vertrouwen in haar omgeving. In haar kindje. In haar partner. Maar bovenal: in zichzelf!
Bevalling eerste kind
Haar geboorteplan lag klaar. Ze had cursussen gevolgd en boeken gelezen. Stapje voor stapje leefde Lara toe naar de bevalling. Haar allereerste bevalling. Zeker, ze had zich goed voorbereid, maar nog meer voelde ze zich gesteund door de gedachte “elke vrouw kan bevallen”. Deze overtuiging gaf Lara vertrouwen in de bevalling. Dit ging goedkomen!
Helaas liep alles anders. De bevalling voelde zwaar. Na enkele uren, met nog maar minimale ontsluiting had ze de indruk dat ze dit niet vol zou houden. Ze wilde doorzetten. Haar partner niet storen in zijn nachtrust. Hij was ondertussen weer terug naar bed gegaan toen ze hem had gemeld “het is begonnen”. Ze voelde zich verloren, zwak en de pijn was ondragelijk. “Nu al”, zo dacht ze streng.
Na enkele uren kwam haar partner naar beneden en hij zag haar doodop op de bank hangen. Ze wist niet meer waar ze het zoeken moest. Hij belde wat in paniek de verloskundige en die kwam aangesneld. Vanwege haar vermoeidheid werd besloten naar het ziekenhuis te gaan.
Bevallingservaring
De bevalling was een teleurstelling voor haar. Ze verachtte zichzelf. Ze was teleurgesteld, verdrietig en boos tegelijk. Het was een lange bevalling geweest, het epiduraal bleek mis te zijn gegaan, haar kindje werd na de geboorte meteen weggehaald en partner was emotioneel niet aanwezig. Zo vertelt ze in de spreekkamer. Ze neemt het zichzelf kwalijk. Ze is boos op hem en durft niet meer na te denken over een tweede kindje. Terwijl ze altijd de wens voor een groot gezin had.
Traumatische bevalling?
De geboorte van haar eerste kindje is anderhalf jaar geleden als ze op intake komt. Maar nog steeds klinkt haar verhaal alsof het vorige week gebeurd is. De spanning is hoog. Ze kan nauwelijks aan haar ervaring terugdenken en wil telkens weg van het onderwerp bevalling. Ze schaamt zich en gaat kraambezoek bij vriendinnen uit de weg.
Dit wil ze anders.
Bevaltrauma of PTSS
Bij deze moeder blijkt er na diagnostiek sprake te zijn van posttraumatische stresssklachten die haar belemmeren in het dagelijks leven. Ze beschrijft klachten als hyperactiviatie, herbelevingen, vermijding en cognitieve klachten. We starten behandeling met onder andere EMDR.
Verloop van traumabehandeling
Na het behandelproces ontstaat er ruimte voor het verlangen van een tweede kindje. De klachten zijn zo goed als afwezig en ze merkt dat ze in plaats van boosheid en schaamte, met name verdriet en verlies voelt. Ze kan met mildheid kijken naar wat haar is overkomen.
Dit brengt ruimte om te kijken naar de toekomst. En daarbij, ruimte voor haar huidige zwangerschap. Er komt een tweede kindje!
Voorwaarden voor bevalling
Hoewel haar eerste bevalling zwaar en heftig is geweest, kunnen we samen kijken naar wat er nodig is voor haar om vertrouwen te voelen om opnieuw te bevallen.
Steun
Ze wil zich gesteund voelen. Waar ze zich in de eerste bevalling overgeleverd heeft gevoeld, alleen en verloren, is ze nu vastberaden dat ze dit bij de start anders wil. Ze besluit een doula in de arm te nemen. Een hele stap voor deze vrouw die onafhankelijk en sterk wil zijn. Maar een hele belangrijke stap. Haar behoefte is belangrijk. Vertrouwen is alles. In de samenwerking met haar doula bespreekt ze haar verlangens en vertelt ze wie ze is en wat ze belangrijk vindt. Ook het gegeven dat ze een werkrelatie met haar doula heeft, maakt het voor haar makkelijker om te noemen wat ze nodig heeft. Dit roept minder schuldgevoelens op bij deze zwangere, waardoor ze meer vrijheid voelt in het opkomen voor eigen behoefte.
Autonomie
Daarnaast neemt ze in haar geboorteplan veel meer emotionele behoeften op in plaats van met name de praktische zaken. Ze onderzoekt voor zichzelf welke rol de omgeving kan invullen. Door hierover na te denken kan de omgeving beter luisteren naar haar behoefte en voorkeuren. Zo beschrijft ze autonomie. Hiermee bedoelt ze te willen weten wat er gebeurt in het proces en hierin betrokken te worden. Zo voelt ze meer regie over haar eigen proces. In de vorige bevalling was er veel machteloosheid. Ze voelde zich stuurloos en verloren.
Peripartumplan/postpartumplan
In onze psychologiepraktijk maken we samen met de cliënt en diens partner voor de periode na de bevalling een peripartumplan, ofwel een postpartumplan. Een plan dat je helpt om moeilijke momenten in de eerste maanden na je bevalling te signaleren en te weten wat jij en je omgeving kunnen doen. Doordat de omgeving beter op de hoogte is van de verlangens en behoeften, wordt de kans vergroot dat jij je gezien en gehoord voelt. En dat is essentieel bij een goede bevalervaring. Autonomie, steun en vertrouwen. Ook is dit plan erg belangrijk in het preventief kunnen handelen bij toename van klachten. Denk hierbij aan stemmingsklachten of angsten.
Gelukkig heeft deze vrouw hulp gezocht omdat ze merkte dat haar negatieve bevallingservaring haar in de weg zat. Via de Wereld van MeJa is ze uiteindelijk op de juiste plek gekomen waar ze psychologische behandeling heeft ontvangen. Door haar eerste ervaring, wist deze vrouw dat ze het de volgende keer anders wil.
Deze moeder had een eigen ervaring van waaruit ze zich op andere wijze heeft voorbereid. Maar hoe doe je dat wanneer je voor de eerste keer moet bevallen en enkel ervaringen hoort van anderen?
Invloed bevallingsverhalen
Heftige bevallingsverhalen kunnen je behoorlijk ongerust maken. We kennen allemaal die verhalen van vrouwen die een soort “bevalling from hell“ hebben meegemaakt. Als deze ervaring on top of mind is, zal dat je vertrouwen geen goed doen. Realistische verhalen delen is belangrijk. Dit maakt dat je weet waar je aan toe bent. Echter, hele heftige of nare ervaringen vertellen aan een zwangere vrouw, is niet zozeer helpend. Laten we elkaar steunen, vertrouwen geven door juist te benoemen wat helpend is.
Bevalling maakbaar?
Wat we tegenwoordig ook veel zien is dat het lijkt alsof een bevalling volkomen maakbaar is. Helaas is ook dit niet het geval. Door de indruk te weken dat je zelf volledige invloed hebt op je bevalling, kunnen vrouwen bij wie het zo anders is gelopen gevoelens van falen en tekortschieten ervaren. Hoewel het mooi is dat vrouwen vertrouwen voelen in de aanloop naar de bevalling, is het belangrijk dat we met z’n allen voorkomen dat we de illusie van maakbaarheid creëren.
We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken: eerlijke verwachtingen helpt! Niet enkel in het moederschap, de zwangerschap maar zeker ook omtrent de bevalling. Wil jij meepraten over eerlijke verwachtingen? Vertel jouw verhaal in de Binnenwereld!
