Zwangerschap en moeder worden is een tijd vol veranderingen en verwachtingen. En al die veranderingen kunnen ook stressvol en overweldigend zijn. Soms kan dit leiden tot burn-out klachten. Dit wordt ook wel parentale burn-out genoemd als de klachten veroorzaakt worden door het jonge ouderschap. In dit artikel bespreken we wat een parentale burn-out is, hoe de symptomen van een burn-out in de zwangerschap en het jonge moederschap er uit zien en wat de effecten van een parentale burn-out zijn op moeder en kind.
Wat is parentale burn-out?
Parentale burn-out is een vorm van uitputting die kan optreden tijdens de zwangerschap en in het prille ouderschap. De letterlijke vertaling in het Nederlands is ouderschapsvermoeidheid. Maar dat dekt de lading in onze ogen niet. Een parentale burn-out is veel meer dan vermoeidheid. Het is een toestand van emotionele, fysieke en mentale uitputting, veroorzaakt door chronische stress en angst.
Symptomen parentale burn-out
De symptomen van een parentale burn-out kunnen variëren, maar bevatten meestal een combinatie van emotionele, fysieke en mentale symptomen.
· Emotionele symptomen:
Gevoelens van overspannenheid, angst, boosheid, verdriet, onzekerheid en isolement.
· Fysieke symptomen:
Vermoeidheid, slapeloosheid, hoofdpijn, spierpijn en een verstoord eetpatroon.
· Mentale symptomen:
Gebrek aan concentratie, geheugenverlies, aandachtsproblemen en onzekerheid.
Heb ik een parentale burn-out?
Ouderschapsvermoeidheid is een veelvoorkomend fenomeen. Er wordt geschat dat het tussen de 10% en 20% van de ouders treft. Een parentale burn-out komt veel minder voor. Volgens Belgisch onderzoek in Nederland rond de 2%.
Als je vermoedt dat je een parentale burn-out hebt, is het belangrijk om naar de symptomen te kijken. In België heeft men onderzoek gedaan bij meer dan 17000 vrouwen. Ze hebben gekeken naar de volgende klachten: Emotionele uitputting, verlies van plezier in de ouderrol, vermoeidheid en stress. Een hoge score op deze klachten wordt gelabeld als een ouderlijke burn-out of te wel een parentale burn-out.
Een interessant en schokkend weetje: Het stresshormoon bij jonge ouders is hoger dan bij patiënten met ernstige chronische pijn.
Burn-out na bevalling
Er zijn veel factoren die bijdragen aan een burn-out na bevalling, waaronder chronische stress, gebrek aan steun, financieel druk, conflicterende verantwoordelijkheden en een gebrek aan tijd voor zichzelf.
Uit het eerder genoemde onderzoek in België, komt naar voren dat een burnout na bevalling in andere landen meer of minder voorkomt. Het belangrijkste verschil: de mate van individualisme. Dus hoe individualistischer een maatschappij, hoe meer parentale burnout. In andere culturen zorgen familieleden en buren veel meer voor kinderen. Dit is dus heel beschermend. Ze zeggen niet voor niets it takes a village to raise a child.
Als je een kindje krijgt, komt er per week 33 uur zorg bij. Dat is een heleboel naast alle andere taken! De nachten zijn gebroken wat leidt tot slaaptekort. Daarnaast geeft het zorgen voor een pasgeboren kindje soms veel onzekerheid. Doe ik het wel goed? Wat betekent dit huiltje? Waarom gaat ie niet slapen? En vaak krijg je geen sluitend antwoord op je vraag. Deze onzekerheid en ervaren machteloosheid wordt als heel slopend ervaren. Verlies van autonomie, geen controle hebben zijn belangrijke oorzaken van een burn-out na bevalling.
Effecten op de moeder en de baby
Parentale burn-out kan gevolgen hebben voor de gezondheid van de moeder en de baby. Het kan leiden tot complicaties tijdens de zwangerschap, zoals vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en hoge bloeddruk. Ook is er een verhoogd risico op het ontwikkelen van een postpartum depressie. Als je je als moeder niet goed voelt, kan dit ook invloed hebben op de band met je baby. Maar wat vaak veel meer stress en onrust geeft, is de angst die vrouwen ervaren over een mogelijk verstoorde hechting. Dat geeft vaak de meeste stress. En laten we daar nu een ding over zeggen: de hechting is niet zomaar verstoord! Vrouwen met een parentale burnout zijn extreem vermoeid, juist omdat ze zo extreem goed voor hun kindje willen zorgen. Vaak ontbreekt het veel meer aan goede zelfzorg!
Hulp bij parentale burn-out
Er zijn veel manieren om een parentale burnout te behandelen, waaronder counseling, mindfulness-based interventies (onze 3-minuten-ademruimte al geprobeerd?), het aanpassen van verwachtingen en het creëren van tijd voor zichzelf. Het is belangrijk om hulp te zoeken als de symptomen aanhouden en het dagelijks functioneren belemmeren. Een parentale burn-out is een serieus probleem en kan gevolgen hebben voor de gezondheid van de moeder en de baby. Het is belangrijk om ondersteuning te zoeken bij vrienden of familie en zo nodig bij de hulpverlening. Om hulp vragen is geen teken van zwakte, maar juist een stap naar herstel en het waarborgen van een gezonde toekomst voor jezelf en je baby.
